Een laag zelfbeeld is als de verkeerde bril die jij 24/7 draagt

Deze bril leidt een eigen leven, is overmatig kritisch en zelfbevestigend. Bij alles wat je doet geeft de bril negatieve boodschappen door: “Zie je wel, ze reageren niet, je zei iets stoms.”,”Het is niet grappig.”of  “Jij kan dit niet.”

Doordat deze bril niet objectief is, maar zichzelf constant bevestigt, blijft het negatieve zelfbeeld bestaan. Het houdt zichzelf dus in stand en wordt hardnekkiger.

Gevolgen van weinig zelfvertrouwen

Een laag zelfbeeld heeft gevolgen op alle gebieden in je leven, zo bepaald het de kansen die je durft te nemen in het leven. Maar ook hoe goed je voor jezelf zorgt, wat jij jezelf gunt en wat je jezelf waard vindt.. Onzekerheid is heel vervelend, het belemmert je, het maakt moe. Je blijft veilig in je kleine comfortzone, wat je wellicht ook wel eens irriteert. Het houdt je tegen in je ontwikkeling. Onderliggend heb je vaak te maken met negatieve overtuigingen over jezelf, zoals: ‘ik ben het niet waard’ of ‘ik ben niet leuk/goed/spontaan genoeg’.

Geloof jij alles wat je denkt?

Je kunt je gedachten zien als een grabbelton. Hieruit pakte je willekeurig iets en het was een verrassing wat het was (dat was super leuk!). Dit werkt ook zo met gedachten: uit jouw mentale grabbelton komen willekeurige gedachten, zonder te weten wat je precies zult krijgen (minder leuk!).

Gedachten zijn maar gedachten, ze komen vaak niet uit, het zijn geen feiten, ze zijn niet objectief. Het is net als met dromen: je hoeft er niets mee te doen.

Het is noodzakelijk om je bewust te zijn van jouw gedachtenpatronen. Want ze geven wel veel informatie over hoe jij jezelf ziet.

Bevries of blokkeer jij wel eens door diepe onzekerheid?

Als je last hebt van diepe onzekerheid kan dit je soms enorm overvallen als je in
een situatie bent. Je komt niet meer uit je woorden, het piekeren kun je niet stoppen, je gaat zweten of blozen etc. Heftig en vermoeiend. Wij mensen kennen 3 stressreacties: vechten, vluchten of bevriezen. Wat kun je doen als je bevriest door onzekerheid?

1) Stap uit de situatie: ga even naar de wc of de gang als je op werk in een gesprek zit, en ga naar een andere ruimte in huis of naar buiten als je thuis bent.
2) Probeer te kalmeren met ademhalingsoefeningen of mindfulness, bel je BFF, doe een gek dansje waardoor je even stopt met piekeren, draai aan je anixety ring. Je brein kan maar 1 ding tegelijk, use that!
3) Zodra je lichamelijk en mentaal kalmer bent en jezelf moed ingesproken hebt, ga terug naar de situatie. Was jij op een missie en wilde je iets aankaarten bij
iemand? Probeer het alsnog te doen. Stamelen en “ehh” zeggen mag! Zeg wat je wilde zeggen of doe wat je wilde gaan doen.

Bevriezen kan ook omdat je aan het piekeren bent over de toekomst en denkt dat iets jou niet gaat lukken (doemdenken). Realiseer je dan dat je waarschijnlijk jouw mogelijkheden onderschat. En: wat is het ergste dat er kan gebeuren? Maak een stappenplan hoe je het gaat aanpakken. En doe het, je spanning hoeft hierbij niet weg te zijn!

Sla op in je brein hoe jij je na deze actie voelt & geniet van je overwinning! Wil jij dit ook kunnen? Lees meer over cognitieve gedragstherapie.

Stel, je gaat met jezelf uit eten.

Heb jij dan een gezellige tijd?
Of krijg je vooral kritiek? Je had meer tijd aan je kapsel moeten besteden. Waarom heb je deze outfit gekozen? Je kleding is ook niet zo bijzonder. En kom op hee, wees eens socialer! Meer interesse tonen in die ander! Trouwens, vind die ander jou wel zo aardig? Waarom spreken jullie eigenlijk af? Je bent vast tweede keus.

Hoe herken je een laag zelfbeeld? Hieraan dus. Je hebt veel kritiek op jezelf. Ook leg je je negatieve eigenschappen onder een vergrootglas en je hebt niet of nauwelijks oog voor je positieve eigenschappen.

Misschien heb je het al door. Met een laag zelfbeeld focus je alleen op negatieve dingen. Dit zijn dingen die een ander echt niet bezighouden. Terwijl jij denkt dat iedereen het ziet. Een laag zelfbeeld is daarmee dus ook niet realistisch. Maar dit geloof je niet als je een laag zelfbeeld hebt. Ook al zeg je honderd positieve affirmaties per dag hardop. Dat is het lastige hieraan.

Maar tegelijkertijd is dat de stip op de horizon. Allereerst moet het duidelijk zijn hoe je aan je lage zelfbeeld bent gekomen. Klopt het wel wat je bent gaan geloven over jezelf? Je zelfbeeld verbeter je door te focussen op je positieve kanten. Benadruk wat je goed deed. Zo kun je je hersens herprogrammeren naar een positiever programma. Want je voelt je zoals je denkt.

Wie zit er in jouw hoofd zo kritisch mee te kijken?

Heb je een week lang jouw negatieve gedachten opgeschreven en verzameld, dan is het tijd om ze kritisch door te lezen en te kijken of je er wellicht iemand in kunt herkennen:
– Iemand van vroeger of iemand die zich nu in jouw omgeving bevindt.
– Een ouder, een oma, een schoolmeester van vroeger of een collega.
– Het kan ook zijn dat je uit de gedachten kunt afleiden dat een bepaalde gebeurtenis nog een behoorlijke impact op jou heeft. Zeg je bijvoorbeeld vaak tegen jezelf dat je iets niet kunt, dan kan dat komen na heftige kritiek die iemand in het verleden op jou had en dat je die bent gaan geloven.

Het gaat er hierbij niet om dat je een ander (of een bepaalde situatie) de schuld geeft van jouw negatieve gedachtes.

Waar het wel om gaat is dat je herkent welke gebeurtenis of ervaring zich ongevraagd in jouw hoofd heeft genesteld en middels jouw innerlijke criticus nog regelmatig van zich laat horen. Zo kun je namelijk ontdekken of er dingen spelen in je leven die je eigenlijk nog helemaal niet verwerkt hebt, terwijl je zelf dacht van wel.

De innerlijke criticus

Ja, die komen vaak samen: mentale klachten & de kritische stem in je hoofd. Wat we in psychologieland “de innerlijke criticus” noemen.

Hoe dat komt? Jouw innerlijke criticus stamt al uit je kindertijd en is in de eerste plaats ontstaan als zelfbeschermingsmechanisme om je te behoeden voor teleurstelling, verdriet en afwijzing.

Hij leerde je te doen wat je ‘moest’ doen en wat correct gedrag was, volgens de normen van je ouders of van de groep waar je mee omging. Zodat je niet afgewezen of verstoten zou worden. Je werd bijvoorbeeld een stil kind, om niet op te vallen in de hoop niet meer gepest te worden.

In je volwassenheid zijn deze zelfbeschermingsmechanismen niet meer nodig. Want je bent ouder en niet meer afhankelijk van anderen. En je gaat vaak met andere mensen om. Dan gaat de innerlijke criticus tegen je werken, hij slaat door, waar jij het liefst afscheid van de innerlijke criticus wilt nemen.

Zodra je je hier bewust van wordt, ontstaat er een innerlijk conflict. Dat kan even duren, en gaat met vallen en opstaan, maar je kunt hem zeker verslaan! Wil jij dit ook? Neem dan contact met mij op.

De kritische stem in jouw hoofd (die noemen we de “innerlijke criticus”) kan gebaseerd zijn op negatieve ervaringen uit het verleden. Ben je bijvoorbeeld opgevoed door ouders die altijd een extreme prestatiedruk op je hebben gelegd? Dan is de kans groot dat jouw innerlijke criticus extreem kritisch is op je kunnen en je daardoor onzeker maakt. De criticus zegt dan vaak dingen zoals: “Je doet het niet goed genoeg!”, of “Je kunt er beter mee stoppen!”. De innerlijke criticus is dan in principe de stem van een van je ouders die je ingeslikt hebt.

Het kan ook zijn dat je jezelf een negatief verhaal hebt ingeprent, bijvoorbeeld “Ik ben niet sociaal”, dat zich continu op je netvlies afspeelt. Je ziet jezelf misschien al afgaan voordat je een stap hebt gezet, ook al is dit verhaal nergens op gebaseerd. De innerlijke criticus is dan waarschijnlijk de stem van iemand die jou dit gevoel (ooit) gegeven heeft.

Je innerlijke criticus is er altijd op uit om jou naar beneden te halen. Waarom? Juist omdat hij je wil beschermen voor falen! Tegenstrijdig hé! Hij/zij wil dat je iets liever niet doet, dan wel, dus laat hij je geloven dat je het niet kunt.

En hoe vaker je innerlijke criticus je een negatief verhaal vertelt, hoe meer ruimte de stem krijgt om van zichzelf te laten horen…

Heftige uitspraak hé? Maar dit zegt de kritische stem in jouw hoofd regelmatig tegen jou. Toch?

Waarom is dat? Omdat de innerlijke criticus gedreven wordt door:
– angst voor afwijzing van anderen
– gebrek aan waardering vanuit je omgeving en je dit op jezelf betrekt
– angst om verlaten te worden of alleen over te blijven.

En om dat te voorkomen wil de innerlijke criticus jou in het gareel drukken! Het is een overlevingsmechanisme. Net als wanneer jij aan het pleasen bent, als je perfectionistisch bent, rebels of dwars. Je wilt bij de groep horen, niet opvallen en vooral geen conflict uitlokken.

De innerlijke criticus slaat alleen snel door. Hij/zij is meer je vijand, dan een betrokken vriend. Het zorgt er voor dat je niets nieuws uitprobeert, je weinig durft, je enorm gaat piekeren als je een keer je mening gegeven hebt en je zelfbeeld niet al te best is.

Oefening

Wat kan helpen is dat je jezelf tijdens een onzekere bui afvraagt: “Wat zou iemand met véél zelfvertrouwen nu doen?” Als je dit niet weet, denk aan aan iemand in je omgeving die veel meer durft dan jij. Zie deze persoon als rolmodel, en kijk je nieuwe gedrag af. Ga je nieuwe – meer zelfverzekerde – gedrag oefenen!

Herkenbaar? En wil je de uitdaging aangaan om jouw innerlijke criticus een kopje kleiner te maken? Neem contact met mij op!