Heb jij weinig emotionele steun van je ouders ervaren?

Dan ben je misschien wel een Kind van Ouders met Psychische problemen (KOPP-er). En dat kan behoorlijke gevolgen hebben voor hoe je naar de wereld en anderen om jou heen kijkt als je ouder wordt. Misschien heb je wel moeite met hechting en vertrouwen. Het gebrek aan emotionele steun kan leiden tot een gebrek aan zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld. Met als gevolg wellicht faalangst, perfectionisme en veel zelftwijfel. Ook kun je moeite hebben om je emoties op een gezonde manier te uiten als je dat nooit hebben geleerd hebt hoe je dat kunt doen. Dit zijn zomaar een aantal symptomen, er zijn er meer.

Veel KOPP-ers weten niet dat ze dit zijn. Je groeit immers maar op in één gezin, dus je weet vaak niet beter. Plus schaamte-, schuldgevoelens en de loyaliteit jegens je ouders, zorgen er voor dat als je het weet, je het liever voor je houdt. Ook veel professionals zijn nog niet voldoende bekend met deze problematiek en behandelen de verkeerde klachten. Het gaat om de onderliggende kern van bijvoorbeeld de angstklachten of een laag zelfbeeld. Waar begonnen de klachten? Gelukkig komt er wel steeds meer aandacht voor!

Hoe is dat om steun te krijgen van je ouders?

 

 

 

 

 

Krijg jij wel eens zo’n appje van je moeder? Lucky you! Lieve boodschappen krijgen van een ouder is niet zo vanzelfsprekend.. Wat het wel zou moeten zijn, toch? Maar het is vaak niet zo.

Als je KOPP/KOV (Kind van Ouders met Verslaving)-kind bent, zijn dergelijke appjes een droom, een illusie, soms nog een hoop (zolang je nog hoop hebt, heb je de situatie nog niet geaccepteerd).

Wanneer je die noodzakelijke, emotionele basis niet meekrijgt sta je 10-0 achter ten opzichte van leeftijdsgenoten. Dit kan oneerlijk voelen, je hebt immers je eigen ouders niet uitgekozen. Maar je moet jezelf niet als slachtoffer blijven zien. Op gegeven moment moet je het verleden gaan loslaten wanneer je daar klaar voor bent. Jouw lot in eigen hand nemen, verantwoordelijkheid pakken en hard knokken om het één en ander bij te leren… En na een hele tijd, als je dan steeds minder triggers hebt, dan ben je zo trots ✨😍. Dat heb je helemaal zelf gedaan!

Statistieken en symptomen van KOPP

Een paar statistieken over Kinderen van Ouders met Psychische problemen (KOPP-ers):

• 1 op de 4 kinderen zijn KOPP/KOV (kind van verslaafde ouders)
• Dat zijn 900.000 kinderen. (ouders met persoonlijkheidsstoornissen zijn hierin nog niet meegenomen.)
• Zij hebben 2 tot 4 keer keer meer kans om zelf ook psychische of verslavingsproblemen te ontwikkelen.
• De ernst en duur van de problematiek van de ouder spelen een grotere rol in de gevolgen voor het kind, dan ‘de soort’ stoornis van de ouder.
• Een klein sociaal netwerk is een belangrijke risicofactor.
• Weinig contacten betekent voor kinderen en ouders weinig mogelijkheden voor sociale steun en weinig andere rolmodellen voor gezond gedrag.

Symptomen:

• Baby’s en peuters kunnen separatieangst, eet- en slaapproblemen ontwikkelen.
• Kinderen in de basisschoolleeftijd cijferen zich soms helemaal weg of vertonen agressief gedrag.
• Adolescenten kunnen sterke schuld- en schaamtegevoelens en een extreem verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelen.
• Op volwassen leeftijd kunnen er problemen op relationeel gebied ontstaan.

Onduidelijke signalen wijzen op KOPP-problematiek

Als KOPP-er ben je vaak rationeel goed onderlegd. Juist onduidelijke klachten duiden op KOPP/KOV problematiek. Je kunt achterlopen in sociale en emotionele ontwikkeling. Je ervaart je leven als onzeker en instabiel. Grenzen aangeven en aanvoelen is een drama, net als je eigen gevoelens of het maken van een connectie met anderen.

En helaas waar: bezorgingskosten heb je niet hoeven betalen, je krijgt de problematiek gratis. Maar de rekening is hoog. Ook hebben KOPP-ers vaak veel met verlies te maken, soms van een ouder of naasten, maar ook van hun eigen hoop, dromen en positieve emoties en ook zaken als ‘luchtigheid’ ervaren. Als kers op de taart hebben KOPP-ers een verhoogd risico op het ontwikkelen van psychische stoornissen en/of middelengebruik, en maken ze vaker een scheiding door.

Als je het volgende herkent:

• Langdurige burn-out, depressie, angstklachten of gecompliceerde rouw
• Moeilijkheden omtrent het aangaan van (intieme) relaties
• Moeilijkheden met het voelen en uiten van eigen emoties
• Moeite met het aanvoelen van eigen grenzen en het hanteren daarvan
• Moeite met het hanteren van de gangbare, sociale omgangsvormen

Neem dan contact met mij op, dan kunnen we samen kijken wat de oorsprong is van die moeilijkheden, en hoe je deze ‘rekening’ kunt gaan sluiten!

Gevolgen op lange termijn

Vroegkinderlijk trauma kan zich uiten in onder andere: allerlei angsten, depressie, laag zelfbeeld, faalangst, perfectionisme.

“Het werd mijn tweede natuur om me aan te passen en altijd bezig te zijn met de stemming van mijn moeder. Ze gedroeg zich vaak onvoorspelbaar en kon de verantwoordelijkheid voor haar kinderen niet goed aan. ik zorgde vaak voor het eten.”

– Een KOPP’er

Elke dag ervaar je ongevraagde en ongewenste moeilijkheden met je eigen emoties, de emoties van anderen, en in sociale relaties. Dit kost veel energie en moeite. Je moet heel hard aan de slag om ook uit een ‘ander menu’ te mogen kiezen, maar het kan zeer zeker!

Gevolgen als ouders niet in staat zijn om een emotioneel veilige hechting aan te gaan

De meeste Nederlandse kinderen (ongeveer 62%) zijn veilig gehecht en ervaren geen hechtingsproblemen. Ze krijgen respons op hun behoeften en worden getroost wanneer dat nodig is, zoals na een val in de speeltuin. Hun ouders of verzorgers fungeren als een veilige haven waar ze op kunnen vertrouwen. Deze stabiele basis stelt het kind in staat om de wereld om hen heen te verkennen, waarbij ze leren vertrouwen op zichzelf en anderen. Ze kunnen zich ook op latere leeftijd hechten aan anderen en meestal positieve relaties aangaan met leeftijdsgenoten.

Als er iets niet goed is gegaan in de hechting, noemen we dat onveilige hechting. Onveilige hechting op jonge leeftijd kan ook op latere leeftijd voor hechtingsproblematiek zorgen. Hier lees je over de 3 onveilige hechtingsstijlen. Goed nieuws: vroeger dacht men dat je hechtingsstijl je gehele leven hetzelfde bleef, maar gelukkig is dat niet zo. In therapie kun je inzicht krijgen in je gedragspatronen en nieuwe gedragingen uitproberen.

> Vermijdende hechting: Als je ouders negatief en afwijzend waren. Maakt jou: wantrouwend naar anderen, niet graag afhankelijk, je kunt ongevoelig en gesloten overkomen.

> Ambivalente hechting: Als je ouders inconsequent en/of onvoorspelbaar waren. Geeft jou: verlatingsangst en wisselingen in je stemming.

> Gedesorganiseerde hechting: Als je ouders er afwisselend wel en niet voor je waren, bij misbruik en verwaarlozing. Geeft jou: veel moeite om relaties aan te gaan, je zoekt het op, maar vermijdt ook.

Het effect van hechting op de verschillende kanten / modi in ons

Een modus (meervoud: modi) is een tijdelijke gemoedstoestand waarin je kan verkeren. We noemen modi ook wel verschillende kanten van jezelf. Een modus is een bepaalde manier van reageren als één of meer onderliggende schema’s worden geactiveerd. Een modus bestaat uit gedachten, gevoelens én gedrag. Ze vertegenwoordigen verschillende aspecten van iemands persoonlijkheid en gedrag. In therapie praten we vaak over het innerlijk kind, de gezonde volwassene, en de kritische ouder.

Zie jij het ‘innerlijk kind’ in jezelf?

De innerlijke kind modi is gebaseerd op ideeën dat we allemaal een ‘innerlijk kind’ binnenin ons hebben – een deel van onszelf dat gevormd is door onze vroegste ervaringen en emotionele reacties daarop. Deze modi vertegenwoordigt dus jouw kindertijd. Had je een leuke kindertijd? Dan zul je meestal een blij, innerlijk kind hebben. Eentje die veilig gehecht is, en die zich niet snel achtergesteld en jaloers voelt, makkelijk iets kan delen en blij zijn etc. Had je een moeilijkere kindertijd? Dan heb je als volwassene bepaalde behoeften en tekorten op te vullen/in te halen voor je innerlijk kind en ervaar je meer moeilijkheden in relaties met anderen: je voelt je snel onzeker, buitengesloten, genegeerd en hebt moeite om anderen te vertrouwen en om je open te stellen.

Dit innerlijke kind kan zich manifesteren in verschillende modi:

– het blije kind, het boze kind of het verdrietige kind

– deze modi beïnvloeden jouw gedrag en emoties op een diepgaande manier.

– maakt beslissingen op emotie en is daardoor vaak korte termijn gericht en minder constructief

Je hebt ook een ‘gezonde volwassene’!

Naast het innerlijk kind hebben we ook allemaal een gezonde volwassene. Deze gezonde volwassene modi wordt gezien als het deel van jou dat verantwoordelijkheid neemt voor:

– jouw acties

– rationele beslissingen neemt

– effectief en zorgvuldig omgaat met uitdagingen en verantwoordelijkheden

– is in staat tot zelfreflectie.

In therapie versterk je de gezonde volwassene én vul je behoeften van het innerlijk kind aan

Het begrijpen en bewust worden van deze modi is een belangrijk aspect van jouw persoonlijke ontwikkeling. In therapie leer je hoe je jouw gezonde volwassene kan versterken, zodat je effectiever kunt omgaan met uitdagingen in het dagelijks leven. Tegelijkertijd werk je in therapie aan het begrijpen en helen van jouw innerlijke kind, waardoor je emotionele blokkades en tekorten kunt overwinnen en gezondere relaties kunt opbouwen.

Het balanceren tussen de gezonde volwassene en het innerlijke kind is een voortdurend proces van zelfontdekking en groei. Maar als het je lukt dan ben je in staat om bewuster keuzes te maken, diepgaandere verbindingen met anderen aan te gaan en een gelukkiger leven te leiden. Wanneer dat niet lukt, staat in onderstaande video hoe je dan kunt reageren op een ongezonde manier, vanuit tekorten in jouw innerlijk kind.

Met veel cortisol opgegroeid? Ongezonde prikkels blijven zoeken in relaties

Stabiele relaties voelen al snel saai aan wanneer je opgegroeid bent in een huis waar je een hoog niveau van cortisol (= stresshormoon) had.

Een rustig leven ervaar je dus ook als saai, wanneer je opgegroeid bent in een huis waar je een hoog niveau van cortisol.

Je bent gewend aan zoveel cortisol dat je daarom veel prikkels blijft zoeken in relaties en in je volwassen leven.

Verklaring? Als je gewend bent aan onvoorspelbaarheid, onrust, moeten vechten voor aandacht en altijd maar spanning in je lijf, dan is dat jouw normaal. Dit is goed om je bewust van te zijn. Want als je hier niet mee aan de slag gaat, hou je dit patroon in je volwassen leven in stand. Op de lange termijn maakt dat je ongelukkig, doordat relaties steeds mislukken. Dan blijf je zoekende in je leven. En misschien ervaar je wel codependentie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Codependentie

De beste relaties zijn voorspelbaar, en daarmee stabiel en ook wat saai. Dat mag ook jouw normaal zijn. Wat zou daarvan de meerwaarde zijn, wat je niet vindt in een onrustig leven met onrustige relaties?

Wat als dat niet lukt? Patronen uit je kindertijd herhalen

Wanneer je een volwassen KOPP/KOV bent, ben je vaak opgegroeid in een onveilige thuissituatie. Hierdoor ontwikkel je gedragsmechanismen die in de oude gezinssituatie nodig waren, maar die in je volwassen leven tot ingewikkeldheden leiden.

Patronen uit je kindertijd herhaal je vaak in je volwassenheid. Je trekt mensen, relaties en gedragspatronen aan dat je kent. Als een magneet. Automatisch, vaak grotendeels onbewust. Ook al weet en voel je soms aan alles dat het niet goed is voor je en het je niet gelukkig maakt. Het is moeilijk te doorbreken en het anders aan te pakken, want: hoe moet het anders?

Moeilijk om patronen te doorbreken

Waarom is het zo moeilijk om deze cyclus van negatieve gedragspatronen uit onze kindertijd te doorbreken? En kiezen we onbewust partners en vrienden die ons net zo behandelen zoals onze ouder(s) deden? Er zijn meerdere verklaringen.

Mensen herhalen gedrag, ook al is het disfunctioneel, omdat het vertrouwd voelt en het bekend is. Je weet wat je kunt verwachten. Daarom is dat makkelijker, ook al weet je dat het een disfunctioneel patroon is. Omdat de ander vaak net zo reageert als onze ouder, weet je hoe je moet reageren en moet doen. Je blijft je rol spelen. Door het herhalen van het patroon, blijven dezelfde problemen zich voordoen. Kleine kans dat je patronen onder de knie krijgt met minder problemen.

Herhalen van kindtrauma’s

Ook herhalen we onze kindtrauma’s en de negatieve patronen in een onbewuste poging om ze de baas te worden. Als je je als kind afgewezen, onbemind of machteloos voelde, kun je ervaringen en relaties – waarin je je op dezelfde manier voelt – opnieuw creëren, in een onbewuste poging om de uitkomst te veranderen. Je maakt er een strijd van, alsof jij je best moet doen om geliefd te worden. In de hoop nu wel acceptatie of liefde van de ander te krijgen, of om nu wel controle te voelen.

Of misschien ben je echt gaan geloven dat je niet meer waard bent. Dat jij die niet die liefdevolle, stabiele relatie verdiend of dat je dat niet aan kan.

Gewend om te strijden voor aandacht

Je bent gewend om te vechten en te strijden voor liefde en aandacht. Alsof je het niet zomaar mag krijgen als je er geen moeite voor gedaan hebt. Dit is een patroon waar jij nooit om gevraagd hebt. Het is een overlevingsstrategie geworden, die je geleerd hebt in je jeugd, om met die disfunctionele patronen om te gaan. De gedragspatronen die we in de kindertijd hebben geleerd, zijn automatische gedragspatronen geworden. Je voert ze uit zonder er over na te denken. En iets wat je al jaren doet, is moeilijk te veranderen.

KOPP-bagage achter je laten

Mensen blijven vaak hun jeugdrol spelen tot ver in de volwassenheid, omdat ze geloven dat dit ze veilig houdt en het de enige manier is om geaccepteerd te worden. Maar (gelukkig) als het ware zelf genoeg heeft van het rollenspel, worden mensen vaak wakker geschud door bepaalde incidenten en gaan ze zich dit realiseren.

Het is belangrijk dat je bewust je sterke punten waardeert. Helaas ontwikkelen Kinderen van Ouders met Psychische Problemen (KOPP-kinderen) doorgaans niet veel waardering voor hun positieve eigenschappen, omdat zelfbetrokken ouders weinig of geen vermogen hebben om de sterke punten van hun kinderen te weerspiegelen. Het gevolg is dat deze kinderen zich vaak een beetje beschaamd voelen als ze over zichzelf denken in termen van positieve kwaliteiten. Ze zijn eraan gewend anderen in de schijnwerpers te zetten.

Het is echter van cruciaal belang om te weten wat jouw kwaliteiten zijn en deze te kunnen verwoorden. Dat zorgt voor zelfvalidatie en dat jij je goed voelt over wat je de wereld te bieden hebt. Deze zelfherkenning bouwt energie en positiviteit op. Hoewel bescheidenheid en nederigheid je kunnen helpen de zaken in perspectief te houden, ze mogen je er niet van weerhouden je beste eigenschappen te kennen!

Schrijfoefening

Schrijf eens op wat je nodig had als kind. Welke woorden, aandacht, hulp, had je nodig, maar was er niet voor jou? En wat had een essentiële verandering geweest kunnen zijn in jouw ontwikkeling? Kijk of je dat alsnog aan jezelf kunt geven. Daarmee kun je het tekort van jouw innerlijk kind aanvullen.

Het verleden kan je niet veranderen, maar je kunt wel verantwoordelijkheid nemen voor de manier waarop je vanaf nu met je innerlijke kind wilt omgaan. Je innerlijke kind is altijd bij je. Met alle onverwerkte gevoelens uit je kindertijd. En die misschien nog steeds wel getriggerd worden in jouw huidige relaties.

En wat net zo belangrijk is, is om je ook nog regelmatig als kind te gedragen. Doe gek, lach hard, maak grapjes, teken, dans, ga op de trampoline en de schommel, heb plezier.

Wil jij je innerlijke kind alsnog helpen opgroeien op een emotioneel gezonde manier? Schakel mij in als je dit moeilijk vindt.

Lees hier verder over innerlijk kind en triggers

Disclaimer. Is bovenstaande info herkenbaar?

Het lezen van deze blog is niet hetzelfde als in therapie gaan. Je klachten gaan hier niet mee weg. Het is te complex om zelf op te lossen. Zelf ben ik ook een KOPP-er en weet dus heel goed wat je doormaakt!

Herken jij iets van bovengenoemde patronen of klachten? Laat het me weten als je verder wilt praten.